دانش و اندیشه
زندگی که به نیمه میرسد، پوچی زنگ خانه را میزند
اسلاوی ژیژک: واقعیتِ مجازی نسخهای جدید از ایدئولوژیهای سنتی است
آیا علم چیزی جز یک بازی کودکانه است؟
اکثراً فکر میکنیم اگر بچههایمان بخواهند دانشمند شوند، باید ابتدا مدرسه و دانشگاه را تمام کنند و سپس، در آزمایشگاههای پیچیده با روشهایی سخت و بغرنج، نظریۀ علمی تولید کنند. اما واقعیت این است که ما بعد از سپریکردن سالهای طولانی تازه میرسیم به جایی که همان اول بودهایم: دوران کودکی. روانشناسان میگویند الگویی که کودکان در بازی و...
ادامه... »چرا آدمهای خوب در شبکههای اجتماعی تحملناپذیر میشوند؟
حتماً گذرتان به آدمهایی افتاده که از نزدیک انگار آزارشان به مورچه هم نمیرسد، اما وقتی به حساب توییترشان میروید میبینید گرگهای درندهای هستند که دائماً به دیگران پرخاش میکنند. واقعاً چه چیزی در اینترنت موجب اینهمه تغییر در رفتار آدمها میشود؟ گایا وینس از کشفی ساده، اما بزرگ، میگوید: الماس و گرافیت هر دو از کربناند، اما فقط...
ادامه... »گفتوگو با اسلاوی ژیژک: به من احترام نگذارید، کتابهایم را بخوانید
اگر بگویید «ماست سفید است» ژیژک یک کتاب پانصد صفحهایِ غیرقابلفهم مینویسد تا با حرفتان مخالفت کند. اما از آن طرف هم، اگر ژیژک بگوید «ماست سفید است» مطبوعات پر میشود از مخالفتِ چپها و راستها، محافظهکارها و لیبرالها و تقریباً همه و همه. ژیژک جنجالیترین فیلسوف زندۀ دنیاست و با اینحال ادعا میکند هیچچیز نمیگوید جز چیزهای خیلی...
ادامه... »خداناباورها ارزشهایشان را از کجا میآورند؟
ریچارد داوکینز، استیون پینکر، سم هریس، دنیل دنت و چند نفر دیگر از همفکرانشان که معمولاً آنها را «خداناباوران نو» میخوانند، این روزها جار و جنجال زیادی دارند. خداناباوران نو معتقدند ریشۀ همۀ خشونتها و تعصبات بشری افکار دینی است و مبارزه با دین، نهتنها تلاشی علمی بلکه رسالتی اخلاقی است. اما جان گری، فیلسوف بریتانیایی، در کتاب جدیدش...
ادامه... »آیا مرگ میتواند زندگیمان را از پوچی نجات دهد؟
مرگ واقعیترین رخداد زندگی ماست: تجربۀ پایانی که مطمئن نیستیم بعد از آن چه بر سرمان میآید. این اتفاق ممکن است سرمنشأ پوچیِ وهمانگیزی باشد که سایهاش را بر کل عمر پهن میکند؛ اما شاید هم، سرچشمهای شود برای هر معنای حقیقیای که فرد تجربه میکند. این جدال فرساینده بر سر معنای زندگی، از دوران باستان، در قلب فلسفۀ...
ادامه... »زندگی و مرگ از دل بینظمی سرچشمه میگیرد؟
وقتی یخی را توی لیوان آب میاندازید، یخ کمکم ذوب میشود و آب رفته رفته سرد، تا یکجایی که بالاخره دمایشان با هم برابر میشود. بالاتر، وقتی بخاری را خاموش میکنید، دمای اتاقتان تغییر میکند تا با دمای محیط برابر شود. و این قصه ادامه دارد تا لحظهای که همهچیز در کیهان دارای دمای برابری میشود: روزی که سرانجامِ...
ادامه... »عقل صرفاً بردۀ احساسات است
وقتی کتاب پینکر، «اینک روشنگری»، را بخوانید، احساس میکنید یکی از آن متفکرهای دوآتشۀ روشنگری، دو قرن پیش، در یک غار خوابش برده و حالا در عصر ما بیدار شده. او همچنان هوادار خوشبینیِ روشنفکرانی است که خیال میکردند وقتی علم به اوج خودش برسد، رنج آدمیزاد هم تمام خواهد شد. روزگار گذشت، علم قلههایش را فتح کرد و...
ادامه... »