فرهنگ و سیاست

هوش به چه کاری می‌آید؟ پاسخ این سؤال از افلاطون تا امروز این بوده است: سلطه. در این تفکر همواره سلسله‌مراتبی ناگسستنی از نظر هوشی میان انسان‌ها برقرار بوده است. باهوش‌ترین‌ها، از نظر طبیعی، حق یا حتی وظیفه داشته‌اند که بر دیگران فرمان برانند، آن‌ها را به بیگاری بکشند، قتل ‌عام کنند، یا فقیر و مطیع خود نگه دارند....

برای بسیاری از استادان دانشگاه، همایش‌های دوره‌ای در سراسر دنیا، هم فال است و هم تماشا. آن‌ها در این همایش‌ها از جدیدترین تحقیقات مطلع می‌شوند، همکاران خودشان در دیگر کشورها را می‌بینند، فرصت‌های شغلی و علمی به دست می‌آورند و سیر و سیاحتی هم می‌کنند. اما همایش‌ها برای دستۀ دیگری هم بسیار جذابند: مأموران امنیتی و سرویس‌های رنگارنگ جاسوسی...

با رسیدن به انتهای سپتامبر، چهاردهمین سال بدون ادوارد سعید نیز سپری شد؛ نظریه‌پرداز ادبی و روشنفکری تأثیرگذار که دربارۀ دامنۀ وسیعی از موضوعات می‌اندیشید. بسیاری از چیزهایی که سعید درباره‌شان نوشت، از شیوۀ ادراک و نمایش شرق از سوی غرب تا مسئلۀ فلسطین، همچنان موضوعاتی داغ هستند. برای گرامیداشت یاد او، مصاحبه‌های کوتاه با جودیت باتلر، لاله خلیلی،...

آنگ سان سو چی، فعال و کنشگر دموکراسی، که روزگاری به‌خاطر مقاومتِ خاموشش در مقابل یک حزب نظامی بی‌رحم شهرتی جهانی کسب کرد، دوباره سر زبان‌ها افتاده است. البته سو چی این روزها دیگر با مهاتما گاندی و نلسون ماندلا مقایسه نمی‌شود، زیرا هزاران نفر از مردم میانمار از اقلیت قومی روهینگیا در حال گریختن به‌سوی بنگلادش‌اند ولی آنگ...

پس از فروپاشی اتحاد شوروی، جاده‌های اندکی در روسیه ساخته شده است. اما به تازگی طرح ساخت بزرگراهی مدرن میان مسکو و سن‌پترزبورگ در دست اقدام است. چندی پیش فاز اول این بزرگراه افتتاح شد، اما باوجوداین، رانندگان روسی ترجیح می‌دهند از همان جادۀ قدیمیِ پرترافیک رفت‌وآمد کنند، زیرا فکر می‌کنند اخذ عوارض، اگرچه با نرخی ناچیز، یک‌جور کلاهبرداریِ...