فرهنگ، سنگ زیرین بنای یک جامعه است که اقتصاد، سیاست و سایرنهادهای اجتماعی بر روی آن استوار می شود. با مطالعه در احوال ملل وجوامع روشن می­شود فرهنگ هر جامعه با جامعه­ی دیگر تفاوتهایی دارد. بعضی از جوامع استعدادهایی دارند که بقیه ندارند. گاه در جامعه­ا­ی قرنها دیکتاتوری نهادینه شده و مردم را کم و بیش با خودش هم آوا کرده و یا لااقل آنان نمی­توانند خود را از چنگ آن آزاد کنند و درجامعه­ای دیگر دموکراسی نهادینه شده است. …

  در پی انتشار مقاله «نص­گرایی؛ آفت دین» خواننده­ای به نام (احتمالا مستعار) «برهان» اقدام به رد نویسنده کرد و وقتی در توضیح و دفاع مطلب، نوشته «در دفاع از معناگرایی» منتشر شد، باز هم با استفاده از روش­های غیر علمی خواستند نوشته و نویسنده را زیر سوال ببرند. در این مورد نکاتی را یادآور می­شوم: ۱)     چه کسی گفته است که «معنای بدون متن»؟ مگر کسی متن را انکار کرده است؟ من هم در نوشته اول و هم در …

  در نتیجه تحولات مثبتی که راجع به حقوق زنان در مغرب زمین اتفاق افتاد، اسناد حقوقی متعدد و بی­شماری در حمایت از برابری آنان با مردان وضع گردیده و یا به تصویب رسید. بررسی سیر این تحولات طولانی و خارج از هدف این نوشته است. آنچه که بر سرنوشت زنان در کشورهای در حال توسعه تاثیر گذاشت، مطرح شدن حقوق زنان در سطح بین المللی و تصویب کنوانسیون­ها و مقاوله­نامه­های بین المللی است. تا اوایل قرن بیستم رعایت حقوق …

تصویب قانون احوال شخصیه اهل تشیع افغانستان، موجب جنجال­ سیاسی در داخل و خارج کشور شد. موافقت­ها و مخالفتهای زیادی صورت گرفت که بیشتر آنها دلایل سیاسی داشته و حتی با احیای جناح­بندی­های زمان جنگ­های خانمانسوز، به توهین به حامی اصلی آن و طراحان آن انجامید. با این همه از نظر نویسنده این مسئله از جهات مختلف قابل تامل و بررسی است: تاثیر سرنوشت این قانون بر پیشرفت حقوق بشر، وضعیت زنان، حاکمیت قانون و… . این مسائل کمتر مورد …

  در قسمت دوم گذشت که افغانستان به دلایل متفاوتی نتوانست توسعه اجتماعی لازم را در رابطه با حقوق زنان شاهد باشد. این عقب ماندگی در سه دهه اخیر به دلیل ناامنی و هرج و مرج ناشی از تسلط گروههای غیر مسئولی بود که ذهنیت مناسبی نیز در مورد تجدد و ارزشهای آن نداشتند. با این همه نمی­توان تمام ناکامی­های اجتماعی و فرهنگی کشور را یکسره معلول رفتارهای چند رهبر و یا چندصد فرمانده خرد و کلان دانست. شاید نگاهی …

همانگونه که دانستیم از نظر تاریخی، در تقریبا همه تمدنها حقوق زنان در بسیاری از مسائل اجتماعی و اقتصادی و حتی خانوادگی محدود بوده و آنان به طور سیستماتیک و نظام مند در تحت اختیار و سلطه مردان زندگی کرده و اراده آزاد نداشتند. البته این نابرابری در همه به یک اندازه نبوده، در برخی نابرابری شدید و در برخی قابل تحمل بوده است. تقریبا در همه این جوامع آن چیزی که از فشار سنگین نابرابری در مقابل زنان حمایت …

ویسنده پیش از هر چیز یادآور می­شوم که خواهم کوشید تا از محدوده نقد علمی و منصفانه خارج نشوم. همچنین هیچ گونه وابستگی سیاسی، حزبی و … ندارم و لذا انگیزه­ای ندارم تا به هر بهانه بخواهم به طرفداری یا تقبیح کسی بپردازم. همچنین از اینکه نقد مواضع و نظریات کسی را به معنای قضاوت شخصیت افراد بدانیم، هم متنفرم. اگر کسی می­خواهد در مورد شخصیت افراد نظر بدهد، باید آن را صریح بیان کند و نه آنکه آن را …

«قانون احوال شخصیه اهل تشیع» بر مبنای ماده یکصد و سی و یکم قانون اساسی کشور و برای تامین حقوق مربوط به احوال شخصیه اهل تشیع تصویب شد. از آنجا که تصویب این قانون تامین کننده یکی از خواسته­های شیعیان بود، اقدامی با ارزش است، اما برخی از مواد قانون (که مبتنی بر آرای کلاسیک فقهای شیعه است) با برخی از اصول حقوق بشر ناسازگار است. به همین دلیل – و در پی اعتراض مجامع بین المللی- اجرای قانون نیز …

  جوامع انسانی با همه اختلافاتی که بر سر مذهب و عقیده دارند، در برخی از ارزش­ها مشترکند. شاید بتوان گفت این ارزش­ها وجه مشترک همه انسان­هاست؛ وجهی که امکان می­دهد انسان، انسان باقی مانده و بتواند با همدیگر زندگی نماید. اخلاقیات هسته این ارزش­هاست. هر چند فلسفه اخلاق همه جوامع همانند نبوده و هر مکتبی بر اساس فلسفه عام خود دارای مبانی خاصی برای اخلاق است، اما برخی ارزش­ها تقریبا در همه جای جهان و برای هر جامعه– مذهبی یا …

  تاریخ بشر آکنده از خشونت، تعصب و برتری طلبی بوده است. هر چند از زمانی که آدمی خود را شناخت، عقلش به وی فرمان ­داد که مدارا با دیگران را پیش گیرد و دیگران را نیز چون خویش بداند، اما در بسیاری از مواقع و برای بسیاری از آدمیان حکم عقل چنان تقدسی نداشته است تا بتواند وی را از پیروی غرایز باز دارد. در جایی که عقل حکم نراند، غریزه پادشاهی می­کند؛ عرصه روابط فردی نیز از این …